Upala bešike – lekovi i prirodni tretmani?

Upala bešike, ili cistitis, je uobičajeno stanje koje se najčešće javlja usled bakterijske infekcije. Lečenje može uključivati lekove, kao što su antibiotici za eliminaciju infekcije, kao i prirodne tretmane koji mogu pomoći u ublažavanju simptoma i prevenciji ponovljenih infekcija.

Šta je upala bešike?

Upala bešike (cistitis) je medicinsko stanje koje se karakteriše inflamacijom sluzokože bešike. To je jedan od najčešćih oblika infekcija mokraćnog sistema, a najčešće ga izazivaju:

Koji su načešći uzroci upale bešike?

Upala bešike, poznata i kao cistitis, najčešće nastaje usled bakterijskih infekcija mokraćnog sistema, ali postoje i drugi faktori koji mogu doprineti razvoju ovog stanja. Ovi uzroci uključuju nepravilnu higijenu, hormonalne promene, oslabljen imunitet, kao i loše navike vezane za mokrenje i unos tečnosti.

Bakterijske infekcije – najčešći uzrok

Najčešći uzrok upale (inflamacije) bešike je bakterijska infekcija mokraćnog sistema. Infekcija može nastati kada bakterije uđu u mokraćni sistem, obično kroz uretru (mokraćni kanal) i dospeju u bešiku. To je poznato kao infekcija mokraćnih puteva (IMP), a kada se infekcija lokalizuje samo u bešici, naziva se cistitis. Kako bakterije ulaze u mokraćni sistem:

• Nekontrolisano umnožavanje bakterija: Najčešći uzročnik je bakterija Escherichia coli (E. coli), koja je normalno prisutna u debelom crevu, ali može dospeti u mokraćne puteve. Ove bakterije mogu putovati kroz uretru i ući u bešiku, izazivajući infekciju i upalu.
• Nepravilna higijena: Nepravilno čišćenje genitalnog područja, posebno kod žena, može dovesti do unošenja bakterija u uretru. Na primer, brisanje od pozadi prema napred može povući bakterije iz analnog područja prema mokraćnim putevima.
• Seksualni odnosi: Tokom seksualnog odnosa, bakterije mogu biti prenesene u mokraćni sistem, što objašnjava pojačan rizik od inflamacije bešike, posebno kod žena. 
• Upotreba katetera: Kateterizacija bešike (uvođenje katetera u bešiku za pražnjenje urina) može omogućiti bakterijama da uđu u mokraćni sistem, jer kateter može preneti bakterije iz spoljnog okruženja u bešiku.

Problemi sa mokraćnim sistemom

Ponekad upala bešike može nastati zbog problema sa samim mokraćnim sistemom, koji otežavaju normalan protok urina i mogu stvoriti uslove za rast bakterija.

• Blokade mokraćnih puteva: Ako postoji bilo kakva prepreka koja otežava pražnjenje bešike, kao što su kamenci u bešici ili suženi 

ureteri, to može stvoriti stagnaciju urina, što omogućava bakterijama da se nakupe i izazovu infekciju.

• Povećana prostata kod muškaraca: Uvećanje prostate, često kod starijih muškaraca, može suziti uretru, otežati potpuno pražnjenje bešike i povećati rizik od infekcija.
• Strukturni problemi mokraćnog sistema: Kongenitalne ili stečene anomalije, kao što su sužene uretre ili problemi sa mokraćnim sfinkterima, mogu izazvati nakupljanje urina i povoljnu sredinu za rast bakterija.

Smanjena imunološka zaštita

Slabiji imunološki sistem može otežati odbranu organizma od zaraza, uključujući one koje zahvataju mokraćni sistem. Osobe sa oslabljenim imunitetom, zbog bolesti ili lečenja, imaju veći rizik od infekcija.

• Dijabetes: Visok nivo šećera u krvi takođe može povećati količinu šećera u urinu, što može postati pogodna sredina za bakterije.
• HIV/AIDS: Osobe sa HIV-om, koji uzrokuje smanjenje imunološke funkcije, imaju povećan rizik od raznih infekcija, uključujući one koje pogađaju mokraćni sistem.
• Upotreba imunosupresivnih lekova: Ljudi koji uzimaju lekove koji oslabljuju imunološki sistem (kao što su lekovi nakon transplantacije organa ili hemoterapija) takođe su podložniji infekcijama.

Hormonske promene

Hormonske promene mogu uticati na zdravlje mokraćnog sistema, posebno kod žena.

• Trudnoća: Tokom trudnoće, hormoni izazivaju promene u strukturi mokraćnog sistema. Rast materice može vršiti pritisak na bešiku, što otežava potpuno pražnjenje i povećava rizik od infekcija.
• Menopauza: Tokom menopauze, pad nivoa estrogena može uticati na zdravlje mokraćnog sistema. Manji nivo estrogena smanjuje debljinu sluzokože u vagini i mokraćnim putevima, čineći ih sklonijim infekcijama.
• Korišćenje hormonske terapije: Hormonska terapija, koja se koristi u postmenopauzalnom periodu, takođe može povećati rizik od urinarnih infekcija.

Dehidratacija i loše navike mokrenja

Ponekad upala bešike može nastati zbog loših navika u vezi sa mokrenjem ili nedovoljnog unosa tečnosti:

• Zadržavanje urina: Dugotrajno zadržavanje urina može povećati rizik od infekcija. Urin koji ostane u bešici stvara povoljne uslove za razmnožavanje bakterija.
• Neadekvatan unos tečnosti: Nedovoljno pijenje vode može smanjiti količinu urina, što otežava „ispiranje“ bakterija iz mokraćnog sistema.

Koji su glavni simptomi upale bešike?

Upala bešike, ili cistitis, uzrokuje niz simptoma koji se uglavnom odnose na mokraćni sistema a neki od njih su:

Učestalo mokrenje

Upala bešike iritira mokraćni sistem, zbog čega bešika „sebe signalizira“ da se mora prazniti, čak i kada nije puna. To može dovesti do toga da osoba oseća potrebu za mokrenjem svakih nekoliko minuta ili sati.

Bol i peckanje prilikom mokrenja

Osobe sa upalom bešike često osećaju bol, peckanje ili neprijatnost tokom mokrenja.

Krv u urinu

Mokraća može imati crvenkastu ili ružičastu boju zbog prisustva krvi.

Bolovi u karlici i predelu ispod pupka

Ovo je posledica iritacije i inflamacije zidova bešike. U nekim slučajevima, bol može biti oštar ili kratak, dok u drugim slučajevima može biti tup i stalan.

Povišena telesna temperatura

Ako bakterijska infekcija postane ozbiljna i širi se na bubrege (kako bi se razvila infekcija gornjih mokraćnih puteva, poznata kao pijelonefritis), može doći do groznice i opšte slabosti.

Koje su najbolje metode za lečenje urogenitalnog trakta?

Lečenje infekcija urogenitalnog trakta zavisi od uzroka i ozbiljnosti stanja. Evo nekoliko efikasnih metoda koje se često koriste:

Lečenje infekcija urogenitalnog trakta zahteva kombinaciju medicinskih tretmana i promena životnih navika. Evo nekoliko efikasnih metoda:

Čajevi

Biljni čajevi mogu pružiti olakšanje kod simptoma urinarnih infekcija. Na primer, čaj od brusnice poznat je po svojim antibakterijskim svojstvima i može pomoći u prevenciji i lečenju infekcija mokraćnih puteva. Takođe, uvin čaj sadrži arbutin koji deluje kao prirodni antiseptik.

Sok od brusnice

Sok od brusnice sprečava prianjanje bakterija, poput Escherichia coli, za zidove mokraćnog sistema, čime se smanjuje rizik od infekcija. Preporučuje se konzumacija nezaslađenog soka za optimalne rezultate.

Kapsule i tablete

Antibiotici su često neophodni za lečenje bakterijskih infekcija urogenitalnog trakta. Važno je pridržavati se propisane terapije do kraja kako bi se sprečilo vraćanje infekcije. Pored toga, suplementi u obliku kapsula ili tableta koji sadrže ekstrakte brusnice ili D-manozu mogu pomoći u prevenciji ponovnih infekcija.

Promene životnih navika

• Povećanje unosa tečnosti: Pijenje dovoljne količine vode pomaže u ispiranju bakterija iz mokraćnog sistema.
• Dijeta: Izbegavanje začinjene hrane, alkohola i kofeina može smanjiti iritaciju bešike.
• Higijenske navike: Održavanje adekvatne higijene genitalne regije i mokrenje pre i posle seksualnog odnosa mogu smanjiti rizik od infekcija.

Kombinacija ovih metoda može značajno doprineti prevenciji i lečenju infekcija urogenitalnog trakta. Uvek se konsultujte sa zdravstvenim stručnjakom pre započinjanja bilo koje terapije.

Koji su potencijalni uzroci nastanka upala urinarnog trakta?

Upale urinarnog trakta mogu biti izazvane različitim faktorima koji olakšavaju ulazak i razmnožavanje bakterija u mokraćnim putevima. Neki od najčešćih uzroka uključuju:

Dehidratacija

Nedovoljan unos tečnosti smanjuje učestalost mokrenja, što omogućava bakterijama da duže ostanu u mokraćnim putevima i povećava rizik od infekcije. Redovno i obilno mokrenje pomaže u ispiranju bakterija iz urinarnog trakta.

Neodržavanje higijene

Neadekvatna lična higijena, posebno u genitalnoj regiji, može dovesti do prenosa bakterija iz analnog područja u uretru, što povećava rizik od infekcije. Važno je pravilno održavati higijenu kako bi se smanjila mogućnost ulaska bakterija u urinarni trakt.

Vlažan kupaći kostim

Dugotrajno nošenje vlažnog kupaćeg kostima stvara toplo i vlažno okruženje pogodno za rast bakterija, što može dovesti do infekcije urinarnog trakta. Preporučuje se presvlačenje u suvu odeću nakon plivanja kako bi se smanjio ovaj rizik.

Povećana seksualna aktivnost

Seksualna aktivnost može olakšati ulazak bakterija u uretru, posebno kod žena zbog anatomske blizine uretre i anusa. Takođe, upotreba određenih kontraceptivnih sredstava, poput dijafragmi, može povećati rizik od infekcije. Preporučuje se mokrenje pre i posle seksualnog odnosa kako bi se smanjila mogućnost infekcije.

Koje su mere prevencije za nastanak cistitisa?

Cistitis, može se sprečiti pridržavanjem sledećih preventivnih mera:

Redovno se hidrirajte

Unos dovoljne količine tečnosti, posebno vode, pomaže u ispiranju bakterija iz mokraćnog sistema. Preporučuje se konzumiranje najmanje 8 čaša vode dnevno kako bi se održala optimalna hidratacija. 

Ne odlažite mokrenje

Redovno pražnjenje bešike sprečava zadržavanje urina, što smanjuje rizik od razmnožavanja bakterija. Preporučuje se mokrenje svaka 2 do 4 sata, kao i neposredno nakon seksualnog odnosa. 

Higijena tela

Održavanje adekvatne higijene genitalne regije je ključno. Koristite blage sapune neutralnog pH i izbegavajte upotrebu jakih sapuna, penušavih kupki, pudera i sprejeva za intimnu higijenu, jer mogu iritirati sluzokožu i povećati rizik od infekcije. 

PHARMA MEDICA

Izbegavajte upotrebu dezodoransa oko intimne regije

Upotreba dezodoransa ili drugih mirisnih preparata u intimnoj regiji može izazvati iritaciju i narušiti prirodnu ravnotežu bakterija, što povećava rizik od infekcije. Preporučuje se izbegavanje ovih proizvoda kako bi se očuvala prirodna flora genitalne regije. 

PHARMA MEDICA

Pridržavanjem ovih mera možete značajno smanjiti rizik od nastanka inflamacije bešike i održati zdravlje mokraćnog sistema.

Kada je preporučljivo da se javite lekaru?

Inflamacije urinarnog trakta mogu varirati od blagih do ozbiljnih stanja. Važno je prepoznati simptome koji zahtevaju hitnu medicinsku pažnju kako bi se sprečile komplikacije.

Pojačan bol u stomaku i leđima

Ako osećate intenzivan bol u donjem delu stomaka ili leđima, posebno u predelu bubrega, to može ukazivati na širenje infekcije na gornji urinarni trakt, što zahteva hitnu lekarsku intervenciju.

Izražena groznica

Povišena telesna temperatura praćena groznicom može biti znak ozbiljne infekcije, poput pijelonefritisa (upale bubrega). U takvim slučajevima, neophodno je odmah potražiti medicinsku pomoć.

Mučnina i povraćanje

Prisustvo mučnine i povraćanja, uz druge simptome urinarne infekcije, može ukazivati na ozbiljnije stanje koje zahteva promptno lečenje. Ovi simptomi često prate teže infekcije i ne treba ih ignorisati.

Ukoliko primetite bilo koji od navedenih simptoma, preporučuje se da se što pre obratite lekaru radi adekvatne dijagnostike i terapije.

Često postavljena pitanja?