Opadanje Kose

Opadanje kose, poznato i kao alopecija, je stanje u kojem dolazi do gubitka kose s vlasišta a može biti privremeno ili trajno. Normalno je izgubiti do 100 vlasi kose dnevno, ali ako se gubitak kose poveća, to može biti znak problema sa kosom ili nekog zdravstvenog problema. 

Opadanje kose može uticati i na muškarce i na žene i može se pojaviti zbog različitih uzroka. 

Opadanje kose se može manifestovati kao stanjivanje kose, proređivanje kose ili kao ćelavost. 

Simptomi Opadanja Kose

Simptomi opadanja kose mogu se razlikovati u zavisnosti od uzroka, ali neki od najčešćih simptoma uključuju:

• Proređivanje kose-prvo što mnogi primete kada im kosa počne opadati jeste proređivanje kose. Kosa može izgledati manje gusta i manjeg volumena, a delovi vlasišta mogu biti vidljivi

• Gubitak kose-može se pojaviti u različitim područjima vlasišta, zavisno od uzroka. Kosa može opadati u pramenovima ili ravnomerno po celom vlasištu.

• Vidljivi koren kose-ako opadanje kose traje neko vreme, verovatno ćete primetiti da se koren kose lako vidi na vlasištu.

• Svrab i iritacija vlasišta- opadanje kose može uzrokovati svrab i iritaciju vlasišta, što može biti vrlo neprijatno

• Promene u teksturi kose-kosa koja opada može biti tanja i lomljivija nego inače

• Promene u boji kose- opadanje kose može uzrokovati promene u boji kose, a kosa može izgledati bledo a dlaka bez sjaja

• Promene u rastu kose-kosa koja opada može rasti sporije nego obično, što može da utiče na dužinu kose

• Bolno vlasište-u nekim slučajevima opadanje kose može uzrokovati bol, što može biti znak upale ili infekcije

Uzroci Opadanja Kose

Postoji mnogo različitih uzroka opadanja kose, a neki od najčešćih uključuju:

• Androgena alopecija- ovo je genetski uslovljeno stanje, koje uzrokuje progresivno stanjivanje kose i gubitak kose na vlasištu. Ovo stanje se može pojaviti u bilo kojoj dobi, ali obično se pojavljuje u srednjim godinama i kasnijim godinama života. Obično se manifestuje kao ćelavost na vrhu glave i uz rubove kose i češće je kod muškaraca nego kod žena 

• Hormonski disbalans- poput trudnoće, menopauze, prilikom poremećaja štitne žlezde, povećanog nivoa testosterona i estrogena mogu uticati na rast kose i uzrokovati opadanje kose

•  Psihološki stres- poput depresije ili anksioznosti, može uzrokovati opadanje kose zbog povećanog hormona kortizola koji utiču na rast kose

• Fizički stres- poput operacije, ozlede ili neke bolesti može uzrokovati privremeni gubitak kose
• Loša ishrana- nedostatak esencijalnih hranljivih materija poput vitamina, minerala i proteina može uzrokovati opadanje kose

• Uzimanje teških metala i toksičnih hemikalija

• Određena fiziološka stanja-poput traume, nekih vrsta tumora,anemije, anoreksije i bulimije mogu uticati na opadanje kose

• Lekovi- određeni lekoviti tretmani  poput hemoterapije, radioterapije, ili lekova za lečenje artritisa mogu uzrokovati opadanje kose

• Nepravilna nega kose- poput čestog farbanja ili upotrebe agresivnih proizvoda za kosu može dovesti do opadanja kose

Genetika

Genetika ima ključnu ulogu u određivanju predispozicije osobe za opadanje kose.  Androgena alopecija, poznata i kao muško/ženska ćelavost, najčešći je oblik gubitka kose koji je nasledan. 

Uzrokovana je kombinacijom genetskih faktora i hormonskih uticaja. Dihidrotestosteron (DHT) je metabolički produkt testosterona i smatra se glavnim krivcem za opadanje kose kod muškaraca i žena koji imaju genetsku predispoziciju. 

Kada je osoba genetski osetljiva na DHT, folikuli dlake postaju postaju sve manji tokom vremena. To dovodi do skraćenja faze rasta kose i produženja faze mirovanja. Nova kosa koja raste postaje tanja i kraća, sve dok folikuli ne prestanu da proizvode nove dlake. 

Ako postoji istorija androgene alopecije vašoj porodici, velika je verovatnoća da ćete i vi patiti od istog problema. 

Stresan način života

Stresan način života može imati širok spektar negativnih efekata na zdravlje, uključujući i opadanje kose. 

Kada je organizam izložen stresu, to može dovesti do disbalansa hormona, kao i povećanog nivoa kortizola. Ovo može uticati na normalne faze rasta kose, što rezultira povećanim opadanjem kose ili čak privremenim zaustavljanjem rasta nove kose. Takođe, stres može smanjiti protok krvi u vlasištu, što može dovesti do nedovoljnog snabdevanja korena dlake hranljivim materijama i kiseonikom, što može oslabiti rast kose. 

Pored toga, stres može izazvati loše navike koje mogu uticati na zdravlje kose kao što su  često češanje, trljanje vlasišta i upotreba agresivnih preparata za kosu

Hormonski disbalans

Hormonski disbalans može imati značajan uticaj na rast kose. Hormoni igraju ključnu ulogu u regulisanju ciklusa rasta kose, tako da njihov disbalans može dovesti do različitih problema sa kosom.

Jedan od najčešćih hormonskih poremećaja koji može uticati na rast kose je poremećaj štitne žlezde. Smanjena funkcija štitne žlezde, može usporiti metabolizam i usporiti ciklus rasta kose, što dovodi do tanke, lomljive i suve kose. Sa drudge strane, povećana funkcija štitne žlezde može dovesti do ubrzanog rasta kose, što dovodi do prekomernog opadanja kose

Još jedan hormonski poremećaj koji može uticati na rast kose je policistični ovarijalni sindrom. To je hormonski poremećaj koji se javlja kod žena i može izazvati nepravilan rast kose na telu i licu, kao i gubitak kose na glavi. Ovaj poremećaj karakteriše povećana proizvodnja muških hormona, što može poremetiti normalne cikluse rasta kose. 

Hormonski disbalans može biti uzrok gubitka kose tokom trudnoće i nakon porođaja. Tokom trudnoće, nivo hormona uključujući estrogene raste, što može dovesti do rasta kose, međutim nakon porođaja, nivo hormona se naglo menja što dovodi do privremenog gubitka kose

Bolest

Bolesti mogu biti jedan od mogućih uzroka gubitka kose. Postoji nekoliko vrsta bolesti koje mogu uticati na zdravlje kose i dovesti do opadanja ili stanjivanja kose:

• Autoimune bolesti-poput alopecije areate, mogu izazvati gubitak kose. Kod alopecije areate, imnološki sistem napada folikule dlake, što dovodi do pojave ćelavih mrlja na vlasištu ili drugim delovima tela. Ova vrsta gubitka kose može biti privremena ili trajna

• Medicinski tretmani-poput hemoterapije ili  radioterapije, mogu uzrokovati privremeni gubitak kose. Ovi tretmani ciljaju na brzo rastuće ćelije, uključujući i folikule dlake. Nakon završetka tretmana, kosa se obično obnavlja

• Drugi zdravstveni problemi-poput anemije, hipotireoze, infekcije vlasišta, dermatitisa ili gljivičnih infekcija, takođe mogu uzrokovati gubitak kose. U tim slučajevima, lečenje osnovnog zdravstvenog problema može pomoći u poboljšanju rasta kose

Gubitak kose kod Muškaraca

Gubitak kose kod muškaraca često se naziva muškom ćelavošću ili androgenom alopecijom. 

Androgena alopecija je genetski uslovljeno stanje koje uzrokuje progresivno stanjivanje  kose i gubitak kose na vlasištu. Ovo stanjivanje kose može se javiti u bilo kojoj starosnoj dobi ali obično se pojavljuje u srednjim godinama i kasnijim godinama života. Osobe sa androgenom alopecijom su osetljive na hormone koji se nazivaju androgeni, koji se vezuju za folikul dlake i uzrokuju stanjivanje kose.  Ovo stanjivanje može biti progresivno a može biti i postupno tokom godine.

Gubitak kose kod Žena

Gubitak kose kod žena može biti uzrokovan različitim faktorima, uključujući najčešće hormonske promene i to naročito tokom menopauze ili nakon porođaja, stres, genetiku, nepravilnu negu kose, bolesti i lekove. Najčešći oblik gubitka kose kod žena naziva se difuzno stanjivanje kose, što znači da se kosa stanjuje po celom vlasištu, a ne samo na određenim područjima. 

Prevencija za Opadanje Kose

Postoji nekoliko saveta za prevenciju opadanja kose:

• Uravnotežena ishrana- uravnotežena ishrana bogata proteinima, vitaminima i mineralima poput gvožđa, cinka, vitamina B i C, može pomoći u održavanju zdrave kose

• Izbegavajte agresivne tretmane kose- poput čestog farbanja, peglanja i tretmana sa hemijskim jakim agensima koji mogu oštetiti kosu

• Nemojte previše zatezati kosu-previše zatezanje kose poput pletenica ili repova mogu uzrokovati opadanje kose

• Koristite nežne proizvode za kosu- nežni proizvodi bez agresivnih hemikalija mogu pomoći u očuvanju zdrave kose 

• Izbegavajte preterano zagrevanje kose

• Održavajte zdrav životni stil-poput redovne fizičke aktivnosti, smanjenje stresa i dovoljno sna može pomoći u održavanju zdrave kose

• Lečenje primarnih zdravstvenih problema-poput anemije, sindroma policističnih jajnika, hormonske neravnoteže, može pomoći u sprečavanju opadanja kose

• Redovno posećivanje frizera- šišanje i održavanje kose može pomoći u sprečavanju opadanja kose 

Produkti za Opadanje kose

Nekoliko proizvoda koji se često upotrebljavaju za lečenje opadanja kose:

• Šamponi za rast kose- postoje šamponi koji sadrže sastojke poput biotina, pantenola, aminokiselina i drugih biljnih ekstrakata koji pomažu u jačanju kose i poticanju rasta kose. Ovi šamponi mogu pomoći  u održavanju zdrave kose i i vlasišta, te mogu biti korisni kod osoba kod kojih postoji blagi gubitak kose
• Vitamini za kosu u vidu ampula i tableta- vitamini poput vitamina B kompleksa, vitamina C, D, gvožđa, bakra, cinka, selena mogu pomoći u održavanju zdrave kose i podsticanju rasta
• Losioni i kapi protiv opadanja kose-neke od biljnih vrsta koje se najčešće koriste za očuvanje zdravlja kose i podsticanje njenog rasta jesu: beli luk, kopriva, cimet, ulje ricinusa, ulje makadamije, žalfija, čajevac i mnoge druge
• Laserska terapija- koristi nisku koncentraciju laserskih svetala za podsticanje rasta kose. Ovaj tretman se obično izvodi u klinikama ili salonima i može biti korisna kod osoba koje imaju blagi ili umereni gubitak kose
• Tretmani za vlasište- poput mikroiglica, mezoterapije i PRP terapije mogu pomoći u podsticanju rasta kose i poboljšanju zdravlja vlasišta. 

Pre upotrebe bilo kojeg proizvoda za opadanje kose, a naročito proizvoda u vidu lekova koji nisu na biljnoj bazi važno je konsultovati se sa lekarom kako bi se utvrdio tačan uzrok gubitka kose i odredio najboli mogući tretman za vaše trenutno stanje.